Η Αττική έχει 60 περίπου σπήλαια! Η διαπίστωση προκαλεί έκπληξη σε κάθε κάτοικο του νομού που γνωρίζει μόλις ελάχιστα από αυτά και έχει επισκεφθεί ακόμη λιγότερα. Ωστόσο, τα σπήλαια αποτελούν ένα αξιοθαύμαστο «σκοτεινό», υγρό κόσμο, που χρειάστηκε χιλιάδες χρόνια και ανάλογη υπομονή για να διαμορφωθεί σε συνδυασμό με πολλούς παράγοντες όπως η θερμοκρασία, το μικροκλίμα, η σεισμικότητα, η φύση των πετρωμάτων και άλλα. Μόλις τα τρία από τα σπήλαια αυτά είναι προσβάσιμα, ενώ ένα τέταρτο, το σπήλαιο Αφαίας στο Χαϊδάρι, στο όρος Αιγάλεω, δεν μπορεί να αξιοποιηθεί για επισκέψεις λόγω της μεγάλης κλίσης του.
Το σπήλαιο Κουτούκι της Παιανίας, στις ανατολικές παρυφές του Υμηττού, σε υψόμετρο 510 μέτρων, απέχει μόλις 35χλμ. από την Αθήνα. Ανακαλύφθηκε το 1926 και χαρτογραφήθηκε το 1954. Ξεκίνησε να αξιοποιείται τουριστικά τη δεκαετία του ’60, ενώ από το 2000 η χρήση του έχει ανατεθεί στο Υπουργείο Πολιτισμού. Η μοναδική του αίθουσα, διαστάσεων 60Χ60, χωρίζεται φυσικά σε μικρότερες, με ποικιλία σταλακτιτικών σχηματισμών. Η πρόσβασή του γίνεται από τεχνητή σήραγγα 17 μέτρων διότι η φυσική του είσοδος βρίσκεται στην οροφή του σπηλαίου.
Το σπήλαιο Πανός, στους πρόποδες της Πάρνηθας, στο δήμο Φυλής, εντοπίζεται σε χαράδρα σε υψόμετρο 620 μέτρων. Το σπήλαιο αποτελείται από δύο αίθουσες που συνδέονται με ένα πολύ στενό και χαμηλό διάδρομο τον οποίο μπορούμε να περάσουμε μόνο έρποντας. Διαθέτει σταλακτιτικές λεκάνες –η δεύτερη αίθουσα έχει μία μεγάλη λεκάνη με σταλακτιτικό υλικό –και πολυάριθμα λυχνάρια, περίπου 2.000, τα οποία βρέθηκαν από την αρχαιολογική έρευνα, για αυτό αποκαλείται και Λυχνοσπηλιά.
Η σπηλιά της Πεντέλης, γνωστή και ως σπηλιά του Νταβέλη, ο οποίος πιθανολογείται ότι δεν γνώριζε ούτε την ύπαρξή της, αλλά και ως σπηλιά των Αμώμων, διότι σε αυτήν έβρισκαν ησυχαστήριο ασκητές στα βυζαντινά χρόνια, βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά του βουνού, σε υψόμετρο 700 μέτρων. Υπήρξε ιερό του Πανός, ανακαλύφθηκε από τους αρχαίους Έλληνες καθώς λάξευαν για την παραγωγή του πεντελικού μαρμάρου, ενώ εξερευνήθηκε πλήρως από τους σπηλαιολόγους Ιωάννη και Άννα Πετρόχειλου. Η εντυπωσιακή του είσοδος οδηγεί σε κατηφορικό θάλαμο μήκους 112 μέτρων, με κατακόρυφο βάραθρο 15 μέτρων. Κάπου στο αριστερό της τοίχωμα υπάρχει μία μικρή κοιλότητα με νερό, γνωστή ως λίμνη των νυμφών. Στη σημερινή της είσοδο βρίσκονται δύο μικροί, εντυπωσιακοί ναοί, το εκκλησάκι του Αγίου Σπυρίδωνα και το παρεκκλήσι του Αγίου Νικολάου, τα οποία αποτελούν και τους μόνους επισκέψιμους χώρους του σπηλαίου.