Τα Θεοφάνεια, γνωστά ως «Γιορτή των Φώτων» για τους περισσότερους Χριστιανούς, σηματοδοτούν τη τριαδικότητα της θρησκείας μας, τη φανέρωση των τριών υποστάσεων της Αγίας Τριάδας σε μία ουσία, στον έναν και μοναδικό Θεό. Η γιορτή των Θεοφανείων είναι πράγματι ξεχωριστή στο εορτολόγιο της Εκκλησίας μας, με τη βάπτιση του Ιησού από τον Ιωάννη τον Πρόδρομο, τη βάπτιση όπου με τη σειρά της σηματοδοτεί τη μετάνοια και την «εμφάνιση» του Θεού στη γη.
Τα έθιμα των Θεοφανείων
Το πρωί της ημέρας των Θεοφανείων, παιδιά αλλά και ενήλικες σε επαρχιακές πόλεις της χώρας, λένε τα Κάλαντα των Φώτων, αναγγέλλοντας πρώτοι με τον τρόπο αυτό το χαρμόσυνο γεγονός. Ο εορτασμός είναι λαμπρός σε όλη την ανατολική εκκλησία και γιορτάζεται με καθορισμένες θρησκευτικές τελετές αιώνων, οι οποίες γίνονται τόσο εντός της εκκλησίας όσο και σε εξωτερικό χώρο, πάντα δίπλα στο νερό: Σε ανοιχτή θάλασσα, σε ποτάμια, σε λίμνες, σε λιμάνια, σε δεξαμενές νερού στις αστικές ή ορεινές περιοχές χωρίς τρεχούμενο νερό. Στις τελετές αυτές αναφέρονται, ο Μέγας Αγιασμός, η λειτουργία μέσα στην εκκλησία και η κατάδυση του Τίμιου Σταυρού σε νερό, «αγιασμός των υδάτων», με όλη τη θρησκευτική και πολιτειακή ηγεσία παρούσα. Σε πολλές περιοχές της χώρας, η κατάδυση του Σταυρού ακολουθείται από ανθρώπους όλων των ηλικιών, οι οποίοι επιθυμούν πρώτοι να πιάσουν τον Σταυρό. Σε πολλές μάλιστα επαρχιακές πόλεις, ο «ευλογημένος» που κρατά τον Σταυρό πηγαίνει στα σπίτια του χωριού ή της περιοχής του και περιφέρει τον Σταυρό δίνοντας και παίρνοντας ευχές.
Τα Θεοφάνεια στην Αθήνα και στον Πειραιά
Η λαμπρότερη γιορτή των Θεοφανείων γίνεται στο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας, στον Πειραιά, μπροστά από τον Ιερό Ναό του Αγίου Σπυρίδωνα, όπου συνήθως ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος, ο Μητροπολίτης Πειραιά, ο Δήμαρχος της πόλης και χιλιάδες ακόμη ιερείς, εκπρόσωποι της Πολιτείας και πιστοί στέκονται στην αποβάθρα του λιμανιού παρακολουθώντας την τελετή. Την ώρα που ο Σταυρός πέφτει στη θάλασσα, όλα τα πλοία στο λιμάνι σημαίνουν τις σειρήνες τους και ο χαρμόσυνος ήχος μεταφέρεται δυναμικά χιλιόμετρα μακριά. Εάν επιθυμείτε να τον παρακολουθήσετε θα πρέπει να είστε εκεί γύρω στις 10 το πρωί. Η κατάδυση του Σταυρού γίνεται περίπου στις 11πμ.
Στην Αθήνα, ο Αγιασμός των Υδάτων γίνεται στο Κολωνάκι, στη Δεξαμενή και στο Κολυμβητήριο του Εθνικού Γυμναστικού Συλλόγου (Βασ. Όλγας 6) με διαφορά μίας ώρα περίπου μεταξύ τους. Η λειτουργία τελείται στον Ιερό Ναό Αγίου Διονυσίου Αρεοπαγίτου. Εάν επιθυμείτε να τους παρακολουθήσετε θα πρέπει να βρίσκεστε περίπου στις 10 το πρώι στη Δεξαμενή στο Κολωνάκι.