Η πλατεία Κολοκοτρώνη σηματοδοτεί για τους Έλληνες την έναρξη του κοινοβουλευτισμού στην Ελλάδα το 1843, όταν η Ελλάδα ανακηρύχθηκε ελεύθερο κράτος. Η έδρα του κοινοβουλίου βρίσκονταν στην οικία Κοντοσταύλου, χτισμένη το 1833, στο σημείο όπου σήμερα βρίσκεται η πλατεία, ενώ μετά την καταστροφή της από πυρκαγιά το 1854, το κοινοβούλιο φιλοξενήθηκε σε κτίσμα στη δυτική πλευρά της σημερινής πλατείας, η οποία ήταν αποτέλεσμα έργων ανάπλασης του περίβολου της Παλαιάς Βουλής. Σήμερα, η πλατεία που συνδέθηκε με την κοινοβουλευτική ιστορία του τόπου για έναν περίπου αιώνα, χαρακτηρίζεται από τον ανδριάντα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, έφιππου.
Η Παλαιά Βουλή
Το μέγαρο που φιλοξένησε την Παλαιά Βουλή, θεμελιώθηκε το 1858 σε σχέδια του Γάλλου αρχιτέκτονα Boulanger με πρωτοβουλία της τότε βασίλισσας Αμαλίας για να στεγάσει τη Γερουσία και τη Βουλή. Ωστόσο, με την απομάκρυνση του βασιλιά Όθωνα, η Γερουσία έπαψε να ισχύει ως σώμα, τα σχέδια του κτιρίου τροποποιήθηκαν και το κτίριο παραδόθηκε ως έδρα της Βουλής των Ελλήνων στις 11 Αυγούστου 1875, με πρωθυπουργό τον Χαρίλαο Τρικούπη, και λειτούργησε αδιάκοπτα για 60 χρόνια έως το 1935 όπου η Βουλή εγκαταστάθηκε μόνιμα στα Παλαιά Ανάκτορα. Το κτίριο, στο οποίο διαδραματίστηκε η ιστορία του τόπου με δραματικές διακυμάνσεις, στεγάζει το Εθνικό και Ιστορικό Μουσείο από το 1962 αλλά και πλήθος εκδηλώσεων, ιστορικού κυρίως και πολιτιστικού ενδιαφέροντος.
Τα αγάλματα
Εκτός από τον «έφιππο Κολοκοτρώνη», στον προαύλιο χώρο του Μουσείου βρίσκεται ανδριάντας του Χαρίλαου Τρικούπη, έργο του Θωμόπουλου και ο ανδριάντας του Θεόδωρου Δηλιγιάννη, έργο του Δημητριάδη του Αθηναίου. Η ιστορία του κτιρίου, της πλατείας και των γλυπτών της αποτυπώνουν την ιστορία του κοινοβουλευτισμού της χώρας και μαζί την ιστορία της χώρας στις αρχές του 19ου αιώνα.